TypeScript və Javascript proqramlaşdırma dilləri arasındakı fərq

JavaScript əsasən interaktiv veb səhifələrin yaradılması üçün istifadə olunan ən populyar proqramlaşdırma dillərindən biridir. Indeed.com saytında olan işlərə əsasən, JavaScript 2019-cu ilin ən çox tələb olunan üçüncü dilidir. Sürətlidir və istifadədən əvvəl tərtib edilməsinə ehtiyac yoxdur.

Proqramlaşdırma və ya proqram təminatı ilə məşğul olursunuzsa, JavaScript haqqında mütləq bilirsiniz.

Ancaq gözləyin! Bəs TypeScript haqqında bilirsinizmi? Hələ də TypeScript haqqında heç bir fikri olmayan bir çox insan var. Bu gün bu dillərin hər ikisinə nəzər salacağıq və JavaScript və TypeScript arasındakı fərqi anlayacağıq.

JavaScript Nədir?

JavaScript əsasən, əvvəllər istifadəçi tərəfli qaydalara əməl edən bir skript dilidir. Ancaq indi (Node.js-in tətbiqindən sonra) hətta server tərəfli proqramlaşdırma üçün də istifadə edilə bilər. JavaScript həm veb brauzerdə, həm də veb serverdə işləyir. JavaScript kodumuzu brauzerlə qarşılıqlı əlaqələndirməyə imkan verir və hətta HTML və CSS-i dəyişdirə və yeniləyə bilər. JavaScript-i REST APIs, XML və s. ilə istifadə edə bilməyinizə baxmayaraq, JavaScript tətbiqlər, proqramlar və ya böyük kompleks sistemləri inkişaf etdirmək üçün hazırlanmışdır.

JavaScript inkişaf etdikcə onun kodu Obyekt yönümlü proqramlaşdırmanın tələblərini belə yerinə yetirə bilməyəcək qədər ağır və mürəkkəb oldu.

TypeScript Nədir?

Typcript, Javascript dilinin bir növ təkmilləşdirilmiş versiyasıdır. Node.js mühitində və ya ECMAScript 3-ü dəstəkləyən hər hansı bir veb brauzerdə işləyə bilər. TypeScript, ixtiyari bir statik yazı, siniflər və interfeys təmin edən statistik olaraq tərtib edilmiş bir dildir. Sadə və təmiz JavaScript kodu yazmağa imkan verir. Beləliklə, TypeScript-i mənimsəmək daha asan yayıla bilən və daha möhkəm bir proqram qurmağa kömək edə bilər.

TypeScript-in avantajları

• TypeScript asan kod naviqasiyası, səhvlərin qarşısının alınması və kodun davamlılığını təmin edir. Statik Tipi və ya Statik Yazını dəstəkləyir
• O həmçinin interfeyslər, alt interfeyslər, siniflər, alt siniflər və ECMAScript 6-nı dəstəkləyir
• Şəxsi üzvlərin və interfeyslərin dəstəyi ilə obyekt yönümlü proqramlaşdırma imkanları ilə birgə gəlir
• Zəngin IDE-lər mövcuddur

JavaScript-in avantajları

• JavaScript Microsoft və Mozilla kimi əfsanələr tərəfindən dəstəklənən açıq mənbəli, çevik və güclü bir dildir
• O həm  müştəri(user), həm də server tərəfi üçün istifadə edilə bilər
• O sinifləri, interfeysləri və modulları dəstəkləyir
• O xüsusi olaraq kiçik scriptlər üçün hazırlanmışdır
• O cross-platform (çarpaz platforma) dilidir.
• O güclü Testing Workflow (Test İş axını) və asılılıq dəstəyi təmin edir.

TypeScript və JavaScript arasındakı fərq

• JavaScript-i öyrənmək asandır, halbuki TypeScript-in sərt öyrənmə sistemi var və əvvəldən script bilikləri (kodlama bilikləri) tələb olunur.
• TypeScript tərtib zamanı növün düzgünlüyünü yoxlamağa imkan verən Statik Yazıları dəstəkləyir, ancaq JavaScript onu dəstəkləmir.
• TypeScript Code-u tərtib etmək(compile) lazımdır, lakin JavaScript-i tərtib etməyə ehtiyac yoxdur.
• JavaScript geniş inkişaf etdirici icmasına malikdir, lakin TypeScript yox.
• Airbnb, Codecademy və Instagram, JavaScript-dən istifadə edən az sayda  şirkətlərdəndir, halbuki TypeScript-in Asana, Clever, Screen award, və s. də istifadə olunur.

Ümüd edirəmki, faydalı məlumatlar əldə etdiniz. Əgər yeni başlayan birisinizsə bunlar sizə qarışıq görsənə bilər. Ancaq narahat olmayın, JavaScript ilə başlayın, əvvəlcə əsasları öyrənin, bəzi kodları tətbiq edin və özünüzə inandığınız zaman TypeScript-i öyrənməyə başlaya bilərsiniz. TypeScript-i bilmək həmdə sizə JavaScript-i bilən insanlar arasında önə çıxmağa imkan yaradacaqdır.